Chuyên đề 1: Các kiến thức cơ sở của hóa học hữu cơ - Bài 11: Phương pháp tính nhanh số đồng phân

Khóa học LTĐH KIT-1 môn Hóa –Thầy Ngọc Phương pháp tính nhanh số đồng phân 
 Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 - Trang | 1 - 
I. CÁC CÔNG THỨC TÍNH NHANH SỐ ĐỒNG PHÂN 
- Số đồng phân ancol no đơn chức, mạch hở CnH2n+2O: 2
n – 2
 với n < 6. 
- Số đồng phân anđehit no đơn chức, mạch hở CnH2nO: 2
n – 3
 với n n < 7 . 
- Số đồng phân axit cacboxylic no đơn chức, mạch hở CnH2nO2: 2
n – 3
 với n < 7 . 
- Số đồng phân ete no đơn chức, mạch hở CnH2n+2O: 
( 1).( 2)
2
n n
với 2 < n < 5 . 
- Số đồng phân xeton no đơn chức, mạch hở CnH2nO: 
( 2).( 3)
2
n n
với 3 < n < 7 . 
- Số đồng phân amin no đơn chức, mạch hở CnH2n+3N: 2
n – 1
 với n < 5. 
II. QUY TẮC CỘNG VÀ QUY TẮC NHÂN 
1. Quy tắc cộng và Quy tắc nhân 
Chú ý các yếu tố “đồng thời” và “độc lập” khi áp dụng quy tắc cộng và quy tắc nhân. 
VD1: Số cách đi từ Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh bằng 2 chặng (có 1 điểm dừng ở giữa). 
VD2: Xác suất để khi tung đồng thời 2 con xúc sắc đồng chất, cân đối thu được tổng số chấm bằng 4. 
2. Vận dụng quy tắc cộng và quy tắc nhân vào việc tính nhanh số đồng phân 
Nguyên tắc chung: Nếu chất hữu cơ X có thể tách thành 2 phần A và B có số đồng phân tương ứng là a và 
b thì số đồng phân của X là ab. 
3. Số đồng phân của gốc hiđrocacbon no, mạch hở, hóa trị I (ankyl) CnH2n+1- 
Công thức chung: 2n-2 với n là số nguyên tử C của gốc và 2 ≤ n ≤ 5. 
III. THỰC HÀNH PHƯƠNG PHÁP TÍNH NHANH SỐ ĐỒNG PHÂN 
1. Với ancol/ete 
VD: Số đồng phân của hợp chất C5H12O là 14 (8 ancol + 6 ete). 
2. Với anđehit/xeton 
VD: Số đồng phân của hợp chất cacbonyl C6H12O là 14 (8 anđehit + 6 xeton). 
3. Với axit/este 
VD: Số hợp chất hữu cơ tác dụng được với NaOH có CTPT C5H10O là 13 (4 axit + 9 este). 
4. Với ankin 
VD: Số đồng phân của ankin X chứa 87,8% C về khối lượng và tác dụng được với AgNO3/NH3 tạo ra kết 
tủa là 4. 
PHƯƠNG PHÁP TÍNH NHANH ĐỒNG PHÂN 
(TÀI LIỆU BÀI GIẢNG) 
Giáo viên: VŨ KHẮC NGỌC 
Đây là tài liệu tóm lược các kiến thức đi kèm với bài giảng “Phương pháp tính nhanh số đồng phân” thuộc Khóa 
học LTĐH KIT-1 môn Hóa học – thầy Vũ Khắc Ngọc tại website Hocmai.vn. Để có thể nắm vững kiến thức phần 
“Phương pháp tính nhanh số đồng phân”, Bạn cần kết hợp xem tài liệu cùng với bài giảng này. 
Khóa học LTĐH KIT-1 môn Hóa –Thầy Ngọc Phương pháp tính nhanh số đồng phân 
 Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 - Trang | 2 - 
5. Với amin 
VD1: Số đồng phân của amin C4H11N là 8. 
VD2: Số đồng phân amin bậc III có CTPT C6H15N là 7. 
IV. LUYỆN TẬP 
VD1: Số đồng phân este ứng với CTPT C4H8O2 là: 
 A. 6. B. 2 . C. 4 . D. 5. 
VD2: Số hợp chất hữu cơ là đồng phân cấu tạo có cùng CTPT C4H8O2 tác dụng được với NaOH nhưng 
không tác dụng với Na là: 
 A. 3. B. 2 . C. 4 . D. 5. 
 (Trích đề tuyển sinh Cao đẳng, 2009) 
VD3: Cho 11,6 gam este đơn chức no mạch hở tác dụng vừa đủ với NaOH, sau phản ứng thu được 12,4 
gam muối khan. Số đồng phân của este đã cho là: 
 A. 2. B. 3 . C. 4 . D. 5. 
VD4: Đốt cháy hoàn toàn 0,11 gam một este X (tạo nên từ một axit cacboxylic đơn chức và một ancol đơn 
chức) thu được 0,22 gam CO2 và 0,09 gam H2O. Số este đồng phân của X là: 
 A. 4. B. 2. C. 6. D. 5. 
(Trích đề tuyển sinh ĐH – CĐ khối A, 2011) 
VD5: Hợp chất hữu cơ đơn chức X mạch hở có chứa C, H, O và có KLPT là 60 đvC. Đốt cháy hoàn toàn 6 
gam chất đó cần 10,08 lít O2. Số chất thoả mãn điều kiện trên là: 
 A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. 
Giáo viên: Vũ Khắc Ngọc 
 Nguồn: Hocmai.vn