Bồi dưỡng thường xuyên - Module THCS 33: Giải quyết tình huống sư phạm trong công tác chủ nhiệm

THÔNG TIN CƠ BẢN 1. Một số kĩ năng cần thiết khi giải quyết tình huống trong công tác chủ nhiệm ở trường THCS

1.1. Nhận biết đối tượng ứng xử

Đối tượng chính của ứng xử sư phạm là HS, một con người cụ thể. Trong nhà trường, số lượng HS đồng, bản thân GVCN không chỉ dạy một lớp mà dạy ở nhiều lớp hoặc nhiều khối lớp (lớp 6- 7- 8- 9) Cho nên trong đa số các trường hợp, trò biết thấy nhiều hơn là thầy biết trò và thậm chí khi GV nhớ mặt, nhớ tên, cũng chưa đủ để nói rằng GV nhận biết được HS. Nội dung nhận biết đối tượng ứng xử sư phạm của mọi GV nói chung bao gồm: Tên tuổi, lớp học, thầy, cô giáo chủ nhiệm, nhóm hoạt động và một đối tượng trong nhóm, địa điểm ga đình sinh sống và sơ bộ về nghề nghiệp của cha mẹ, một vài nét về năng lực học tập, hoàn cảnh sống của gia đình. Những nội dung này được chủ thể Ủng HỈ, đặc biệt GVCN tìm hiểu có thể tất cả ngày một lúc và cũng có thể chỉ là một số trong toàn bộ nội dung đó, hoặc là trải dần trong toàn bộ quá trình ứng xử. Sự quen biết giữa chủ thể và đối tượng ứng xử là cơ sở xác định số lượng nội dung cần tìm hiểu. Bầu không khí ban đầu trong khi nhận biết đối tượng là rất quan trọng. Chủ thể ứng xử cần tạo ra những ấn tượng tốt, dễ chịu, gần gũi khi mới gặp nhau, bởi điều đó góp phần mở ra một hành lang giao tiếp ở những giai đoạn sau. Với lý do như vậy, thời gian nhận biết đối tượng cũng là thời gian để chủ thể ứng xử tự bộc lộ mình, tự giới thiệu về mình trước đối tượng. Đứng về cả hai phía trong quan hệ ứng xử, bước nhận biết được coi là thời gian thăm dò sơ bộ một số nét về sở thích, thói quen, cá tính. Nhờ những thông tin do sự thăm dò đem lại, chủ thể ứng xử có thể đánh giá tổng quan về đối tượng, kết hợp với hoàn cảnh không gian và thời gian cho phép, nội dung ứng xử (tình huống có vấn đề) để lựa chọn phương án ứng xử (phương án sử dụng uy quyền hợp lí để bắt đối tượng thần thủ; phương án gợi mở, khuyên nhủ để đối tượng tự nhận biết mà phục tùng, phương án