Bồi dưỡng thường xuyên - Module THCS 1: Đặc điểm tâm sinh lí của học sinh trung học cơ sở - Đỗ Thị Hạnh Phúc

a. Đặc trưng trong giao tiếp giữa thiếu niên với người lớn

Nét đặc trưng trong giao tiếp giữa thiếu niên với người lớn là sự cải tổ lại kiểu quan hệ giữa người lớn- trẻ em ở tuổi nhi đồng, hình thành kiểu quan hệ đặc trưng của tuổi thiếu niên và đặt cơ sở cho việc thiết lập quan hệ của người lớn với người lớn trong các giai đoạn tiếp theo. Quan hệ

giữa thiếu niên với người lớn có các đặc trưng: - Thứ nhất: Tính chủ thể trong quan hệ giữa trẻ với người lớn rất cao,

thậm chí cao hơn mức cần thiết. Các em có nhu cầu được tôn trọng cao trong quá trình giao tiếp với người lớn. Các em luôn đòi hỏi được bình đắng, tôn trọng, được đối xử như người lớn, được hợp tác, cùng hoạt động với người lớn. Nếu người lớn ra lệnh với các em thì bằng cách này hay cách khác sẽ xuất hiện thái độ phản ứng tiêu cực, công khai hoặc ngấm ngầm. Mặt khác các em có khát vọng được độc lập, được khẳng định, không thích sự quan tâm, can thiệp của người lớn, không thích có sự kiem tra, sự giám sát chặt chẽ của người lớn trong cuộc sống và trong học tập. Nếu được thoả mãn, thiếu niên sung sướng, hài lòng. Ngược lại, nếu khát vọng không được thoả mãn, sẽ nảy sinh ở các em nhiều phản ứng mạnh mẽ (do người lớn ngăn cấm hoặc không tạo điều kiện để các em thoả mãn, dẫn tới quan hệ không ổn giữa thiếu niên với người lớn, tạo nên “xung đột” trong quan hệ giữa các em với người lớn). HS THCS có thể không nghe lời, cãi lại người lớn, bảo vệ quan điểm riêng bằng lời

nói, việc làm, chống đối người lớn hoặc bỏ nhà ra đi. - Thứ hai: Trong quan hệ với người lớn, ở thiếu niên thường xuất hiện

nhiều mâu thuẫn. Trước hết là mâu thuẫn trong nhận thức và nhu cầu