Bài giảng Môn Vật lý lớp 9 - Tiết 4 - Bài 4 - Đoạn mạch nối tiếp

Ngày soạn: ……..………......……………………….
Ngày giảng: …………….......……………………… Tiết 04 
 ………………………......……………
 .........................................................
 …………......…………………………. 
BÀI 4
ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP.
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức:
Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp Rtđ=R1+R2 và hệ thức từ các kiến thức đã học
Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp với các điện trở thành phần. 
2. Kỹ năng:
 Vận dụng tính được điện trở tương đương của đoạn mạch mắc nối tiếp gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần.
Kĩ năng thực hành sử dụng các dụng cụ đo điện : Vôn kế, ampekế
Kĩ năng bố trí tiến hành lắp ráp thí nghiệm, kĩ năng suy luận, lập luận lôgíc
3. Thái độ: 
Rèn luyện tính cẩn thận chính xác, ý thức nghiêm túc học tập
Nâng cao ý thức hoạt động nhóm
Tích cực tham gia xây dựng bài
II. Câu hỏi quan trọng:
+Trong đo ạn m ạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp thì cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch chính có quan hệ thế nào với cường độ dòng điện và hiệu điện thế của các điện trở?
+Liệu có thể thay thế hai điện trở mắc nối tiếp bằng một điện trở để dòng điện chạy qua mạch không thay đổi?
III. Đánh giá:
+Học sinh có ý thức chuẩn bị bài theo yêu cầu của GV
	+Hiểu, ghi nhớ khắc sâu kiến thức
+Vận dụng kiến thức trả lời được các câu hỏi, giải được các bài tập liên quan.
	+Có thái độ học tập nghiêm túc. Hăng say.
IV. Đồ dùng dạy học:
1. Giáo viên:
+Máy tính, máy chiếu.
+Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS:
3 điện trở màu có giá trị 6, 10, 16. 
1 biến thế nguồn
1 công tắc
7 đoạn dây nối dài 30cm, 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A
1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V
2. Học sinh:
SGK, dụng cụ học tập.
V. Các hoạt động dạy học:
1. Hoạt động 1: Ổn định lớp 
Thời gian: 1 phút
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Kiểm tra sĩ số lớp
+Kiểm tra ý thức chuẩn bị bài của HS
+Lớp trưởng báo cáo
+Lớp phó học tập báo cáo
 Sĩ số:
Lớp 9A:.......................................
Lớp 9B:.......................................
Lớp 9C:.......................................
Lớp 9D:.......................................
2. Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ
 +Mục đích: Kiểm tra việc ghi nhớ kiến thức của HS, lấy điểm KT thường xuyên. 
 +Thời gian: 3 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, làm việc cá nhân
+Phương tiện, tư liệu: SGK.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Đặt câu hỏi kiểm tra
+Nhận xét, chốt các câu trả lời và bài tập
+H1: Phát biểu và viết hệ thức định luật ôm
+H2: Trình bày cách xác định điện trở của dây dẫn bằng ampe kế và vôn kế 
+Định luật ôm (sgk)
+Cách xác định điện trở của dây dẫn bằng ampe kế và vôn kế (như bài TH) 
3. Hoạt động 3: Giới thiệu bài mới
 +Mục đích: Tạo hứng thú học tập, đặt vấn đề vào bài 
 +Thời gian: 1 phút
 +Phương pháp: Thuyết trình
+Phương tiện, tư liệu: SGK, máy tính, máy chiếu
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Nêu vấn đề như trong SGK (bằng máy chiếu)
+Lớp: Theo dõi, lắng nghe, nêu dự đoán
4. Hoạt động 4: Ôn lại kiến thức có liên quan.
 +Mục đích: Nhớ lại kiến thức liên quan về mạch điện gồm hai bóng đền mắc nối tiếp. 
 +Thời gian: 5 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, làm việc cá nhân
+Phương tiện, tư liệu: SGK.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
?)Trong đoạn mạch gồm 2 đèn mắc nối tiếp CĐDĐ chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ thế nào với CĐDĐ trong mạch chính?
?)Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch cú mối liờn hệ như thế nào với hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đốn ?
+Tổng hợp kiến thức, cho HS ghi vở
->Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm
->Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng các hiệu điện thế trên mỗi đèn
+Cá nhân: Ghi vắn tắt kiến thức đã học
I- Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp:
1-Nhớ lại Kiến thức lớp7:
 Trong đoạn mạch gồm hai đèn mắc nối tiếp thì:
+) I=I1=I2
+) U=U1+U2
5. Hoạt động 5: Nhận biết đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
 +Mục đích: Nhận biết được đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
 +Thời gian: 9 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, làm việc cá nhân
+Phương tiện, tư liệu: SGK, máy chiếu
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Yêu cầu HS quan sát sơ đồ (bằng máy ch ếu)
?) Hai điện trở có mấy điểm chung?
+Yêu cầu HS trả lời C1. 
+Giới thiệu : Hai hệ thức (1) và (2) vẫn đúng với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
+Hướng dẫn HS vận dụng các kiến thức vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2
+Lớp: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 4.1SGK
-> Có 1 điểm chung
+Cá nhân: Trả lời C1 (R1, R2 và ampe kế mắc nối tiếp với nhau)
+Lắng nghe, ghi vở
+Cá nhân : Làm C2 theo hướng dẫn của GV. (Ta có:I= )
2-Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp:
R1, R2 và ampe kế mắc nối tiếp với nhau
+Ta luôn có: 
 IAB=I1=I2 (1)
 UAB=U1+U2 (2)
 + Hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó:
 (3)
6. Hoạt động 6: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương.
 +Mục đích: Nắm được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
 +Thời gian: 9 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, làm việc cá nhân
+Phương tiện, tư liệu: SGK, máy chiếu
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Yêu cầu HS đọc SGK: 
?)Thế nào là điện trở tương đương của một 
đoạn mạch?
+Hướng dẫn HS xây dựng công thức
?)Kí hiệu hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là UAB, giữa hai đầu mỗi điện trở là U1, U2 . Hãy viết hệ thức liên hệ giữa U, U1và U2
?)Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch là I. Viết biểu thức tính UAB, U1và U2 theo I và Rtđ ?
+Cá nhân : Đọc phần khái niệm điện trở tương đương trong SGK
+Cá nhân : Nêu KN điện trở tương đương
+Cá nhân: Làm C3 thông qua hướng dẫn của GV
-> UAB=U1+U2
-> I.Rtđ= I.R1+I R2
 Rtđ =R1+ R2
II- Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp:
1-Điện trở tương đương: 
 (SGK)
2-Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: 
C3: 
 Ta cóUAB=U1+U2 hay 
 I.Rtđ= I.R1+I.R2
 Rtđ =R1+ R2
Ta có CT:
Rtđ =R1+ R2
 (4)
7. Hoạt động 7: Thí nghiệm kiểm tra.
 +Mục đích: Nâng cao kỹ năng thí nghiệm, rút ra kết luận tổng quát.
 +Thời gian: 9 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm.
+Phương tiện, tư liệu: SGK, 3 điện trở màu có giá trị 6, 10, 16. 1 biến thế nguồn, 1 công tắc, 7 đoạn dây nối dài 30cm, 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A, 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Yêu cầu HS tìm hiểu thông tin mục 3 trong SGK
?)Nêu dụng cụ, mục đích và các bước tiến hành thí nghiệm?
+Yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm kiểm tra
+Theo dõi và giúp đỡ các nhóm làm thí nghiệm
?)Có kết luận gì về quan hệ giữa điện trở tương đương với các điện trở thành phần trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp ?
+Thông báo thêm phần lưu ý cho HS
+Cá nhân: Đọc SGK
+Cá nhân: Nêu dụng cụ, mục đích và các bước tiến hành
+Nhóm: Mắc mạch điện và tiến hành TN theo hướng dẫn của SGK.
+Nhóm: Thảo luận rút ra kết luận
+Cá nhân: Phát biểu kết luận 
+Lắng nghe, ghi nhớ
3-Thí nghiệm kiểm tra:
 (SGK)
+Dụng cụ
+Mục đích
+Nội dung thí nghiệm
4-Kết luận :
 Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp có điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần :
 Rtđ =R1+ R2
*)Lưu ý:
 (SGK)
8. Hoạt động 8: Vận dụng.
 +Mục đích: Vận dụng kiến thức, giải thành thạo các bài tập.
 +Thời gian: 6 phút
 +Phương pháp: Vấn đáp, làm việc cá nhân.
+Phương tiện, tư liệu: SGK.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Yêu cầu HS quan sát sơ đồ mạch điện hình 4.2 SGK trả lời C4
+Nhấn mạnh: Trong đoạn mạch gồm các dụng cụ mắc nối tiếp, nếu một dụng cụ bị hỏng thì các dụng cụ khác sẽ ngừng hoạt động vì mạch hở
+Yêu cầu HS hoàn thành C5
+Thông báo thêm phần mở rộng
+Cá nhân: Trả lời C4.
+Cá nhân: Trả lời C5.
+Cá nhân khác: Nhận xét bổ sung và hoàn chỉnh câu trả lời của bạn
+Lắng nghe, ghi nhớ
III- Vận dung:
C4:
C5:
 R12=20+20 =2.20 = 40 ()
 RAC=R12+R3
 = 2.20+20 =3.20 = 60 ()
RAC=R1+R2+R3
*)Mở rộng:
 Điện trở tương đương của đoạn mạch gồm ba điện trở mắc nối tiếp là:
 Rtđ = R1+R2+R3
9. Hoạt động 9: Củng cố
 +Mục đích: Củng cố, khắc sâu kiến thức.
 +Thời gian: 2 phút
 +Phương pháp: Làm việc cá nhân.
 +Phương tiện, tư liệu: SGK Vật Lí 9.
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+Nhấn mạnh và yêu cầu HS ghi nhớ các kiến thức của đoạn mạnh nối tiếp 
+Chốt lại kiến thức trọng tâm cần ghi nhớ: 4 công thức của đoạn mạc nối tiếp
 *) Ghi nhớ:
 (SGK- T13)
10. Hoạt động 10: Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau
 +Mục đích: Giúp học sinh nắm nội dung cần ghi nhớ và chuẩn bị cho bài sau.
 +Thời gian: 1 phút
 +Phương pháp: Thuyết trình
 +Phương tiện, tư liệu: SGK, SBT Vật Lí 9
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
*)Hướng dẫn HS học ở nhà:
+Học bài theo vở ghi và SGK
+Làm bài tập 4.1 Ò 4.7. SBT 
+Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết"
*)Hướng dẫn HS chuẩn bị cho bài sau:
+Chuẩn bị giờ sau: Luyện tập.
+Lớp: Lắng nghe, ghi nhớ.
VI. Tài liệu tham khảo:
	SGK, SBT, SGV Vật Lí 9
VII. Rút kinh nghiệm:
+Nội dung: ………………………………....………………………………………………………………………………
 +Phương pháp:………………........………………………………………………………………………………………
+Phương tiện: …………………..………...………………………………………………………………………………
+Tổ chức: ……………………...……………………………………………………………………………………………
+Kết quả: ……………………………...…………………………………………………………………………………….