Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 8 - Tiết 8 - Bài 8: Gương cầu lõm

Tuần: 08 Ngày soạn: 06-10-2014
Tiết : 08 Ngày dạy : 08-10-2014
B ài 8: 
GƯƠNG CẦU LÕM
I .Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Nêu được các đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.
- Nêu được ứng dụng chính của gương cầu lõm là có thể biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ tập trung vào một điểm, hoặc có thể biến đổi chùm tia tới phân kì thành một chùm tia phản xạ song song.
2. Kĩ năng: - Nhận biết được tính chất ảnh tạo bởi gương cầu lõm.
3. Thái độ: - Tự nghiên cứu suy luận thích tìm tòi cái mới.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - 1 gương cầu lõm có giá đỡ, 1 gương cầu lõm trong, 1 gương phẳng có cùng kích thước với gương cầu lõm , 1 cây nến, 1 màn chắn có giá đỡ di chuyển được.
2. HS: - Nội dung SGK .
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp: - Kiểm tra sĩ số và vệ sinh lớp. 
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15’. ĐỀ:
 Câu 1: Hãy so sánh đặc điểm ảmh tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi?
Vẽ ảnh của 1 vật tạo bởi gương phẳng theo hình vẽ sau:
Câu 2: Theo em bề rộng vùng nhìn thấy của gương cầu lồi phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
ĐÁP ÁN:
Câu 1: Giống nhau: - Đều là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
 Khác nhau: - Gương phẳng: Ảnh lớn bằng vật .
 - Gương cầu lồi: Ảnh nhỏ hơn vật.
Câu 2: Vùng nhìn thấy của gương phẳng phụ thuộc vào khoảng cách của mắt trước gương phẳng (khoảng cách giữa mắt và gương phẳng càng nhỏ thì vùng nhìn thấy của gương phẳng càng lớn và ngược lại).
3. Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động
Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:
- Trong thực tế khoa học kỉ thuật đã giúp con người sử dụng năng lượng mặt trời vào việc chạy ô tô đun bếp, làm pin….Bằng cách sử dụng gương cầu lõm. Vậy gương cầu lõm là gì? Gương cầu lõm có tính chất gì mà thu được năng lượng mặt trời. Ta vào bài hôm nay để tìm hiểu.
- HS suy nghĩ và dự đoán câu trả lời.
Hoạt động 2: Nghiên cứu ảnh tạo bởi gương cầu lõm:
- Cho hs biết mặt trong của gương cầu lõm rồi cho hs dự đoán ảnh tạo bởi gương cầu lõm?
- Sau khi hs đự đoán xong cho các em làm thí nghiệm theo hướng dẫn SGK, hoàn thành C1, C2?
- Quan sát nhận biết mặt trong của gương cầu lõm và dự đoán ảnh tạo bởi gương cầu lõm àdự đoán.
+Ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
+Ảnh lớn hơn vật.
- Hoạt động nhóm tiến hành làm thí nghiệm, thảo luận trả lời câu hỏi 
- C1: Ảnh ảo, lớn hơn vật. 
- C2: Đặt một gương phẳng và một gương cầu lõm ở cùng một vị trí, đặt vật cách hai gương 1 khoảng bằng nhau, ta so sánh được ảnh ảo tạo bởi hai gương: Ảnh tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn ảnh tạo bởi gương phẳng. 
I. Ảnh tạo bởi gương cầu lõm: 
C1: Ảnh ảo, lớn hơn vật.
C2: Đặt một gương phẳng và một gương cầu lõm ở cùng một vị trí, đặt vật cách hai gương 1 khoảng bằng nhau, ta so sánh được ảnh ảo tạo bởi hai gương: 
Ảnh tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn ảnh tạo bởi gương phẳng 
Hoạt động 3: Rút ra kết luận:
- Sau khi hs trả lời hai câu hỏi y/c hs điền từ thích hợp vào chỗ trống của phần kết luận. Cho hs đọc và bổ sung nếu sai sót?
Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm nhìn vào gương thấy ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn, ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật.
Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm nhìn vào gương thấy ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn, ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật.
Hoạt động 4: Nghiên cứu sự phản xạ của một số chùm tia tới trong gương cầu lõm:
- Cho hs quan sát hình 8.2. Bố trí thí nghiệm như SGK sau đó rút ra nhận xét và dùng từ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần kết luận? 
- Cho hs hoàn thành C3,C4?
- Cho hs quan sát hình 8.4. Tiến hành làm thí nghiệm như trong SGK . Rút ra nhận xét -> hoàn chỉnh kết luận C5?
- HS quan sát hình vẽ.
- C3: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ trước gương. 
- C4: Mặt trời ở rất xa ta nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song, sẽ cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương. Ánh sáng mặt trời có nhiệt năng nên vật đặt ở chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên.
- C5: Kết luận 
Chiếu chùm sáng phân kì trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp sẽ cho một chùm tia phản xạ song song 
II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm:
1. Với chùm tia trới song song: 
C3: Kết luận :Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ trước gương .
C4: Mặt trời ở rất xa ta nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song, sẽ cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương. Ánh sáng mặt trời có nhiệt năng nên vật đặt ở chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên.
2. Đối với chùm tia tới phân kì:
 C5: Kết luận: Chiếu chùm sáng phân kì trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp sẽ cho một chùm tia phản xạ song song.
Hoạt động 5: Vận dụng:
- Cho hs quan sát cấu tạo của pha đèn pin, bật đèn sáng xoay nhẹ pha để thay đổi vị trí của bóng đèn đến khi thu được chùm phản xạ song song, sau đó thảo luận để trả lời C6 ,C7? 
- C6: Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin, khi xoay pha đèn để cho bóng đèn có vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song. Ánh sáng sẽ truyền xa được, không bị phân tán mà vẫn rõ. 
- C7: Ra xa gương
III. Vận dụng:
C6: Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin, khi xoay pha đèn để cho bóng đèn có vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song. Ánh sáng sẽ truyền xa được, không bị phân tán mà vẫn rõ.
C7: Ra xa gương
IV. Củng cố: - Gọi một đến 2 hs đọc phần ghi nhớ SGK? 
 - Cho hs nêu tính chất của ảnh tạo bởi gương cầu lõm?
 - So sánh tính chất ảnh tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi và gương cầu lõm?
V. Hướng dẫn về nhà: - Về nhà đọc phần có thể em chưa biết.
 - Làm bài tập 8.1 -> 8.3 SBT. Học ghi nhớ SGK.
 - Ôn tập trước cho tiết tổng kết chương.
VI. Rút kinh nghiệm:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................