Bài giảng Môn Vật lý lớp 11 - Tự cảm đóng mạch

Thí nghiệm biểu diễn 1
TỰ CẢM ĐÓNG MẠCH
1. Mục đích thí nghiệm
- Chứng tỏ có dòng điện cảm ứng qua cuộn dây khi dòng điện qua nó tăng.
2. Cơ sở lí thuyết
- Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ, xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên từ thông qua mạch được gây ra bởi sụ biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch.
3. Dụng cụ thí nghiệm
- Hộp gỗ 390mmx200mmx150mm, có chưa nam châm điện 800 vòng với khe từ rộng 40mm, 2 ampe kế 2A và hai biến trở.
- Mạch in về thí nghiệm tự cảm có kích thước 300mm x 200mm.
- 2 bóng đèn 6v-1,5w.
- 6 dây nối có phích ở đầu.
- 2 chân đế tạo khe từ.
- 1 dây nối kép có ổ cắm ở đầu.
- 1 biến thế có 2 đầu ra độc lập 12v-2A.
4. Tiến hành thí nghiệm
- Mắc mạch điện theo sơ đồ trong đó cuộn dây chính là cuộn dây của nam châm, nguồn điện 6V
- Đóng khoá K và điều chỉnh để hai đèn sang như nhau rồi ngắt khoá K.
- Đóng khoá K, ta thấy đèn nối với cuộn dây sang lên chậm hơn, chứng tỏ có dòng điện cảm ứng ngược chiều với dòng điện của nguồn.
Thí nghiệm biểu diễn 2
TỰ CẢM NGẮT MẠCH
1. Mục đích thí nghiệm
- Chứng tỏ có dòng điện cảm ứng qua cuộn dây khi dòng điện qua nó giảm.
2. Cơ sở lí thuyết
- Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ, xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch.
3. Dụng cụ thí nghiệm
- Hộp gỗ 390mmx200mmx150mm, có chưa nam châm điện 800 vòng với khe từ rộng 40mm, 2 ampe kế 2A và hai biến trở.
- Mạch in về thí nghiệm tự cảm có kích thước 300mm x 200mm.
- 2 bóng đèn 6v-1,5w.
- 6 dây nối có phích ở đầu.
- 2 chân đế tạo khe từ.
- 1 dây nối kép có ổ cắm ở đầu.
- 1 biến thế có 2 đầu ra độc lập 12v-2A.
4. Tiến hành thí nghiệm
- Mắc mạch điện theo sơ đồ trong đó cuộn dây chính là cuộn dây của nam châm, nguồn điện 6V. Đèn sử dụng là loại đèn công suất rất nhỏ. Chỉ sang khi ở điện thế trên 80v.
- Đóng khoá K cấp dòng điện qua mạch điện thấy đèn không sáng vì hiệu điện thế nguồn cung cấp thấp hơn hiệu điện thế định mức.
- Ngắt khoá K ta thấy đèn sang loé lên rồi tắt, chứng tỏ có xuất hiện một suất điện động cảm ứng lớn ở cuộn dây tạo ra dòng điện qua đèn.