Bài giảng Môn Vật lý lớp 10 - Tiết 4: Khảo sát thực nghiệm chuyển động thẳng

Ngày soạn : 7.9.2007
Phần1:CƠ HỌC.
Chương 1:ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM.
Tiết 4:KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM CHUYỂN ĐỘNG THẲNG.
A.Mục tiêu:
 1.Kiến thức:
 - Nắm vững mục đích của việc k/s 1 c/đ thẳng là tìm hiểu đặc tính nhanh ,chậm của c/đ thể hiện ở biểu thức vận tốc theo t/g .
 - Hiểu được muốn đo vận tốc thì phải xác định toạ độ của chất điểm ở những thời điểm khác nhau và biết cách sử dụng dụng cụ đo t/g để xác định thời điểm vật đi qua 1 toạ độ đã biết .
 2.Kỹ năng:
 - Biết xử lý các kết quả đo bằng cách lập bảng và sử dụng các công thức thích hợp để tìm các đại lượng mong muốn như tính vận tốc tức thời tại 1 thời điểm
 -Biết cách vẽ đồ thị vận tốc theo t/g và có những nhận xét từ đồ thị .
B.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: 
 	-Bộ t/n cần rung : Kiểm tra bút , mực , làm trước 1 số lần.
 	 -1 số băng giấy trắng , thước vẽ đồ thị .
 	-Vẽ sẵn bảng 1,2 và hình 3.2; 3.3 lên giấy trong ,đèn chiếu.
- Nội dung ghi bảng
1.Mục đích thực nghiệm. Các dụng cụ t/n:
a.Mục đích t/n: k/sát 1 c/đ thẳng , tìm hiểu các đặc trưng c/đ của 1 xe lăn trên 1 máng nghiêng .Đại lượng cần đo là vị trí của xe tại các thời điểm khác nhau.
b.DCTN : sgk
2.Tiến hành t/n: sgk
3.Kêt quả đo:
Bảng 1 .
4.Xử lý kết quả đo:
a.Vẽ đồ thị toạ độ theo t/g:
-Hình 3.2.
-Đồ thị là 1 đường cong ®c/đ của xe không đều .
b.Tính vận tốc trung bình trong các khoảng t/g 0,1 giây liên tiếp :
- Bảng 2.
-Vận tốc tb của xe tăng dần 
® c/đ của xe nhanh dần.
c.Tính vận tốc tức thời :
- Bảng 3.
- Đồ thị gần đúng là 1 đường thẳng xiên góc ®vận tốc gần như tăng đều .
5.Kết luận:
Biết được toạ độ của chất điểm tại mọi thời điểm là biết được vận tốc và các đặc trưng khác của c/đ của vật.
 2.Học sinh: 
 -Học kỹ bài trước.
 -Chuẩn bị giấy kẻ ô li, thước kẻ.
C.Tổ chức hoạt động dạy học:
HĐ1:KTBC (5p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Câu hỏi :C/đ thẳng ? Vận tốc trung bình , vận tốc tức thời.
-GV chỉnh sửa các câu trả lời của HS.
- HS trả lời câu hỏi .
- HS ghi nhận .
HĐ2:Tìm hiểu mục đích thực nghiệm,tìm hiểu DCTN. (10p).
-Nêu mục đích t/n
- Giới thiệu DCTN, hướng dân cách lắp đặt ,bố trí t/n.
-Giải thích tác dụng của bộ rung.Dùng bộ rung để xác định toạ độ của xe trong những khoảng t/g xác định.Đính vào xe 1 băng giấy để ghi lại các toạ độ của xe khi c/đ.
-HS nghe.
-Hs tìm hiểu DCTN.
-Hs ghi nhận .
HĐ3:Tiến hành t/n.Lập bảng số liệu .(10p)
-GV giải thích và làm mẫu 1 lần cho hs : cho xe chạy, đồng thời cho bộ rung hoạt động.Băng giấy được luồn vào khe của bộ rung .Xe c/đ kéo theo băng giấy c/đ.
-HD hs lấy số liệu như bảng 1.
-Đại diện các nhóm hs làm t/n như gv hdẫn.
-Dùng thước đo các k/c giữa các vết mực mà cần rung ghi lại trên băng giấy.Đo độ dài của 5 khoảng liên tiếp,ứng với khoảng t/g 0,1s .Tiếp tục đo độ dài của 5 khoảng tiếp theo cũng trong t/g xe chạy là 0,1s ...cứ thế hoàn thành bảng số liệu.
HĐ4: Xử lý số liệu (15p)
- HD hs vẽ đồ thị toạ độ -t/gian.
-GV chiếu bảng 1 và hình 3.2 lên bảng .Chuyển động có phải CĐTĐ không ?Tsao?
-Y/c hs tính vận tốc tbình ứng với các khoảng t/g bằng nhau.
- GV chiếu bảng 2 lên bảng .
-Y/c nhận xét vận tốc trung bình.
-Giải thích cách tính vận tốc tức thời .HD lập bảng 3.
-Y/c hs cho nhận xét về vận tốc tức thời của xe.
- Y/c vẽ đồ thị vtốc tức thời .
-GV chiếu bảng 3 và hình 3.3 lên bảng.
-Gv kết luận.
-Các nhóm hs dựa trên số liệu bảng 1 để vẽ đồ thị
- Hs đối chiếu với kquả của mình . Trao đổi với gv nếu nhóm nào có sai lệch.Trả lời câu hỏi.
- Các nhóm hs dựa trên số liệu bảng 1 để tính vtb hoàn thành bảng 2.
- Hs so sánh với kquả của nhóm mình.Báo với gv nếu sai lệch nhiều .Nghe gv giải thích.
- Hs cho nhận xét .
-Các nhóm tính toán , lập bảng 3.
- Hs nhận xét .
- Các nhóm vẽ đồ thị .
-So sánh với kquả của mình.Nghe hướng dẫn của gv.Hs ghi nhận.
HĐ5:Củng cố và HDVN(5p)
-Giải thích sai số của các kết quả của hs.
-Câu hỏi sgk.
*-C/đ là nhanh dần vì độ dời tăng dần sau những khoảng t/g bằng nhau 0,02s.
-Vtb : 1,1m/s; 1,3m/s; 1,5m/s; 1,7m/s; 1,9m/s; 2,1m/s.
-VN: BT 1,2.Xem bài sau.
- Ghi nhận.
- Trả lời câu hỏi.
-Ghi công việc về nhà
D.Rút kinh nghiệm: