Bài giảng Môn Vật lý lớp 10 - Tiết 24: Chuyển động của vật bị ném

Ngày soạn : 10.10.2007
Phần1:CƠ HỌC.
Chương 2:ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM.
CÁC LỰC TRONG CƠ HỌC.
Tiết 24: CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT BỊ NÉM .
A.Mục tiêu:
 1.Kiến thức:
 - Học sinh biết cách dùng phương pháp tọa độ để thiết lập phương trình quỹ đạo của vật bị ném .
 2.Kỹ năng: Vận dụng được các biểu thức để giải các bài toán về vật bị ném .
 3.Thái độ : có thái độ khách quan khi quan sát các thí nghiệm kiểm chứng bài học.
B.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: -Thí nghiệm dùng vòi phun nước để kiểm chứng các công thức .
	 -Thí nghiệm như hình 18.1 sgv 
	 -Các hình minh họa về pháo hoa ,vòi phun nước . . .
	 -Yêu cầu học sinh ôn lại công thức về tọa độ và vận tốc của c/đ đều , c/đ biến đổi đều , đồ thị của hàm số bậc 2.
- Nội dung ghi bảng
1.Quỹ đạo của vật bị ném xiên : Chọn hệ tọa độ ... (sgk)
2.Tầm bay cao : độ cao cực đại mà vật đạt tới .
3.Tầm bay xa: Khoảng cách giữa điểm ném 
và điểm rơi ( trên cùng mặt đất).
4.Vật ném ngang từ độ cao h : sgk 
 2. Học sinh: ôn tập các nội dung gv yêu cầu .
C.Tổ chức hoạt động dạy học:
HĐ1:KTBC + Đặt vấn đề vào bài mới . (8p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-Câu hỏi : nội dung của lực hấp dẫn , biểu thức , khái niệm trọng trường.Nhận xét trọng trường ở gần mặt đất .
-Yêu cầu học sinh viết lại các công thức vận tốc và tọa độ của c/đ đều , biến đổi đều .
-Yêu cầu nhắc lại đồ thị của hàm bậc 2 .
-Kiểm tra cách trình bày của hs.
-Yêu cầu xem tranh sgk đọc phần mở đầu, ném 1 vật theo phương xiên cho hs quan sát , đặt vấn đề khảo sát c/đ của vật bị ném .
-1 hs trả lời , viết biểu thức lên bảng.Nhận xét trọng trường ở gần mặt đất là trọng trường đều.
- 2 hs trình bày trên bảng .
-Hs vẽ dạng đồ thị hàm bậc 2 khi hệ số a dương và âm.
-Nhận xét câu trả lời của bạn , nghe gv nhận xét.
- Hs ghi nhận .
HĐ2:Tìm hiểu quỹ đạo c/đ của vật bị ném . (12p)
-Gv vẽ hệ trục tọa độ cho vật bị nem xiên , giải thích vì sao chọn hệ như vậy.Phân tích thành 2 thành phần trên 2 trục.Yêu cầu hs tính các thành phần này.(hình 18.1)
-Yêu cầu hs mô tả lực tác dụng lên vật .Tìm hình chiếu của vectơ gia tốc trên 2 trục.Trả lời C1,C2.
-Yêu cầu vận dụng các công thức vận tốc và tọa độ để viết các thành phần vận tốc và tọa độ của vật bị ném .
-Trả lời C3.Suy ra phương trình quỹ đạo.Vẽ đồ thị quỹ đạo.(hình 18.2)
-Hs nhận xét vật dời chỗ theo phương ngang và theo phương thẳng đứng , từ đó hiểu vì sao chọn hệ tọa độ như vậy.Vẽ các thành phần véctơ vận tốc ,tính các thành phần này.xác định tọa độ ban đầu của vật.
-Hs trả lời vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực , mô tả hình chiếu của vectơ gia tốc trên 2 trục. Trả lời C1, C2.
-Viết phương trình tọa độ và vận tốc của các c/đ thành phần,từ đó kết luận về tính chất c/đ của các c/đ thành phần .
-Trả lời C3. Mô tả dạng của đồ thị quỹ đạo .Mô tả cực đại của hàm y.
HĐ3:Tìm hiểu tầm bay cao và tầm bay xa. (10p)
*Yêu cầu hs đọc sgk , mô tả tầm bay cao và chỉ rõ trên đồ thị.
-Yêu cầu hs tính độ cao cực đại này .
* Yêu cầu hs đọc sgk , mô tả tầm bay xa và chỉ rõ trên đồ thị.
-Yêu cầu hs tính tầm bay xa này .
-Hs trả lời , tầm bay cao là đoạn IK trên hình 18.2.
- Hs tham khảo sách, trình bày cách tính độ cao cực đại và viết biểu thức độ cao cực đại.
- Hs trả lời , tầm bay xa là đoạn ON = 2OK trên hình 18.2.
- Hs tham khảo sách, trình bày cách tính tầm bay xa và viết biểu thức tầm bay xa.
HĐ4:Tìm hiểu c/đ của vật bị ném ngang. (5p)
-Hướng dẫn hs tìm hiểu bài toán ở sgk .Đây là 1 trường hợp riêng của c/đ ném xiên ().
-Hướng dẫn thêm sự rơi tự do cũng là trường hợp riêng của c/đ ném xiên v = 0.
-Hs tự làm việc cá nhân , kiểm chứng lại các kết quả của sgk.Gốc tọa độ ở đây là hình chiếu của điểm ném trên mặt đất .
-Hs ghi nhận .Tự kiểm chứng ở nhà .
HĐ 5: Thí nghiệm kiểm chứng . Củng cố + HDVN (10p)
*Yêu cầu hs đọc sgk phần thí nghiệm kiểm chứng , làm thí nghiệm , yêu cầu hs quan sát.
*Có thể tính tầm bay cao và tầm bay xa bằng cách khác không ?
*HDVN: BT 1-8 sgk + xem bài sau.
-Đọc sgk , xem hình ,quan sát thí nghiệm. Nhận xét .
-Hs : dựa vào tọa độ của điểm cực đại I. 
Tự kiêm chứng ở nhà.
-Ghi công việc về nhà.
D.Rút kinh nghiệm:Nếu không thể thực hiện t/n thì tăng thời gian cho HĐ4.