Bài giảng Môn Vật lý lớp 10 - Tiết 12: Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc

Ngày soạn : 22.9.2007
Phần1:CƠ HỌC.
Chương 1:ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM.
Tiết 12: TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG.CÔNG THỨC CỘNG VẬN TỐC.
A.Mục tiêu:
 1.Kiến thức:
 - Hiểu được c/đ có tính tương đối , các đại lượng động học như quỹ đạo , vận tốc cũng có tính tương đối.
 - Hiểu rõ các khái niệm vận tốc tuyệt đối , vận tốc tương đối , vận tốc kéo theo và công thức cộng vận tốc .Ap dụng để giải các bài toán đơn giản.
 2.Kỹ năng:Vận dụng giải bài tập.
B.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: 1 vài tranh , ảnh minh hoạ về c/đ tương đối .
 - Nội dung ghi bảng
1.Tính tương đối của chuyển động .
 KL: sgk
2.Ví dụ về chuyển động của người đi trên bè
 Hệ quy chiếu đứng yên ; Hệ quy chiếu chuyển động :
 Vận tốc tuyệt đối . Vận tốc tương đối . Vận tốc kéo theo . 
a.Trường hợp người đi dọc từ cuối đến đầu bè 
 Hình 10.2
b. Trường hợp người đi ngang trên bè từ mạn này sang mạn kia (hình 10.3)
Tương tự 
3. Công thức cộng vận tốc 
 Quy tắc cộng vận tốc : sgk
4.Bài tập vận dụng :Sgk
 2. Học sinh: Xem lại bài " Chuyển động cơ".
C.Tổ chức hoạt động dạy học: 
HĐ1:KTBC (5p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Câu hỏi :C/đ cơ là gì ?Tại sao c/đ có tính tương đối ?Cho ví dụ .
-Nhận xét các câu trả lời của hs.
- 1 hs trả lời câu hỏi .
-Nhận xét câu trả lời của bạn , nghe gv nhận xét.
HĐ2: Tìm hiểu tính tương đối của vận tốc (5p)
-Cho hs quan sát hình 10.1.
-Tính tương đối của c/đ thể hiện như thế nào?
-Cho hs đọc kết luận ở sgk.
-Quan sát hình , mô tả .Rút ra kết luận.
-Hs trả lời được quỹ đạo,vận tốc của 1 vật trong các hệ quy chiếu khác nhau là khác nhau.
- 1 Hs đọc kết luận .
HĐ3: Tìm hiểu c/đ của người đi trên bè .Công thức cộng vận tốc (20p)
-Gv cho hs tìm hiểu các khái niệm : vận tốc tương đối , vtốc tuyệt đối , vtốc kéo theo , hqc đứng yên , hqc c/đ. 
-Cho hs quan sát hình 10.2, gv giải thích độ dời tuyệt đối , độ dời tương đối , độ dời kéo theo.
-Y/c hs tìm mối quan hệ giữa các độ dời.
-Hướng dẫn đi đến mối quan hệ giữa các vận tốc.Giải thích các ký hiệu .
- Cho hs quan sát hình 10.3Gv vẽ hình lên bảng.Y/c hs xác định các độ dời.Từ đó tìm ra mối quan hệ giữa các vận tốc .
-Gv kết luận về công thức cộng vận tốc .Biểu diễn bằng hình 10.4.
-Hs đọc sgk tìm hiểu các khái niệm này.
- Ghi nhận các khái niệm, quan sát hình, đọc sgk.
- 1 hs lên bảng viết mối quan hệ này.
-Hs suy ra mối quan hệ giữa các vận tốc.Ghi nhớ các ký hiệu .
-Quan sát hình , mô tả các độ dời .1 hs lên bảng trình bày cách tìm ra mối quan hệ giữa các vận tốc.
-Hs ghi nhận công thức cộng vận tốc.
HĐ4: Bài tập vận dụng (10p)
-Cho hs đọc đề bài .Y/c mô tả các hqc,các vtốc. Viết công thức cộng vận tốc
-Y/c biểu diễn các vận tốc trên hình. Từ hình vẽ tính vận tốc cần tìm.
-Gv giải thích trường hợp ở phần ghi chú .
-Đọc đề bài ,mô tả hqc , các vận tốc .1 hs lên bảng viết công thức vận tốc .
-Theo hdẫn của gv vẽ hình 10.5.Ap dụng tìm độ lớn vtốc và xác định phương của vtốc.
-Theo hướng dẫn của gv , vẽ hình xác định vận tốc của thuyền so với nước ( hình 10.6) và mô tả.
HĐ5: Củng cố + HDVN (5p)
-Câu hỏi 2.Vẽ hình minh hoạ.
-VN: các bài tập sgk + Xem bài sau.
-Hs mô tả hqc ,các vận tốc,vẽ hình .Mô tả quỹ đạo của giọt nước trong các hqc .
-Ghi công việc VN.
D.Rút kinh nghiệm: