Bài giảng Môn Tin học lớp 8 - Tuần 10 - Tiết 20 - Bài 5: Từ bài toán đến chương trình

 Tuần 10 - Tiết 20
 Ngày dạy: 22/10/2014
BÀI 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH.
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức:
Hs biết:
- Học sinh biết được đầy đủ về khái niệm thuật toán.
- Học sinh biết được thế nào là mô tả thuật toán.
Hs hiểu:
- Học sinh hiểu được bài toán, xác định được Input và Output của bài toán. Mô tả thuật toán.
Kĩ năng: 
Hs thực hiện được:
- Xác định được Input và Output của bài toán.
- Biết cách mô tả thuật toán.
Hs thực hiện thành thạo:
- Học sinh thực hiện thành thạo việc xác định Input và Output mô tả chi tiết thuật toán cho bài toán cụ thể nào đó.
Thái độ:
Thói quen:
- Hình thành ở học sinh thói quen nghiên cứu, tìm tòi và tư duy trong môn tin củng như các môn học khác.
Tính cách:
- Giáo dục ý thức học tập và nghiên cứu.
NỘI DUNG BÀI HỌC:
- Một số ví dụ về thuật toán.
CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: 
2. Học sinh: Học bài cũ và chuẩn bị cho bài mới.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
Ổn định tổ chức và kiểm diện.
Giáo viên ổn định tổ chức và kiểm diện học sinh.
Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau: Tính tổng của các phần tử lớn hơn 0 trong dãy n số cho trước.
Câu 2: Quá trình giải một bài toán trên máy tính gồm những bước nào?
Tiến trình bài học:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG BÀI HỌC
 Hoạt động 1: Tìm hiểu về mô tả thuật toán.
Gv: Trong lớp ta có ai chưa biết nấu cơm không? Ai đã từng phụ mẹ nấu nồi cơm rồi?.....? Quá trình đó em thực hiện như thế nào? Em hãy nêu ra những bước phải thực hiện để có một nồi cơm( bằng bếp lữa).
Hs: Nêu ra những bước phải làm để có một nồi cơm. ( bằng bếp lữa).
Gv: Liệt kê các bước của Hs lên bảng.
 Trình chiếu các bước của Gv.
Hs: Quan sát.
Gv: Cách liệt kê các bước như của bạn và thầy trên là một phương pháp thường được dùng để mô tả thuật toán.
 Và các em có thể xem việc nấu được một nồi cơm là một bài toán.
 ? Vậy em nào có thể cho thầy biết thế nào là mô tả thuật toán?
Hs: Phát biểu theo cách hiễu của mình.
Gv: Nhận xét_ Chính xác hóa lại khái niệm.
Gv: Ngoài ra để hiễu hơn về mô tả thuật toán,các em có thể xem ví dụ về việc pha trà mời khách trong sgk.
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm thuật toán. 
Gv: Quy lại với việc nấu cơm.... Đưa ra mô tả bằng các bước bị xáo trộn. Các em cho nhận xét về mô tả này?
(gợi ý: Nếu thực hiện theo các bước như mô tả thì sẽ có được nồi cơm ko?)
Hs: Quan sát, trả lời. và sắp xếp lại theo trình tự để giải quyết bài toán.
Gv: Đưa thêm bài toán “Làm món trứng rán”. Đặt tính hướng nếu các bước lộn xộn....
 Đưa đến nội hàm: Để thu được kết quả cần thiết từ những điều kiện cho trước:
 - Dãy hữu hạn các thao tác.
 - Thực hiện theo một trình tự xác định.
Mô tả như trên gọi là thuật toán.....
? Vậy em nào có thể cho thầy biết thuật toán là gì?
Hs: Suy nghĩ trả lời.
Gv: Nhận xét_ Chính xác hóa lại khái niệm.
3. Thuật toán và mô tả thuật toán.
a. Mô tả thuật toán:
Ví dụ Mô tả thuật toán nấu cơm (bằng bếp lữa).:
 Bước 1: Nhóm lửa và đun nước.
 Bước 2: Vo gạo.
 Bước 3: Đến khi nước sôi thì đổ gạo vào nồi.
 Bước 4: Đến khi cơm cạn thì xới cơm và bớt lửa.
 Bước 5: Đợi vài phút xem cơm chín chưa.
 Bước 6: Nếu cơm đã chín thì tắt bếp và kết thúc công việc, nếu chưa chín thì quay lại bước 5.
 Mô tả thuật toán là việc liệt kê các bước cần thiết để giải một bài toán.
b. Thuật toán.
Ví dụ: Thuật toán làm món trứng tráng:
Input: Trứng, dầu ăn, muối và hành.
Output: Trứng tráng.
Bước 1: Đập trứng, tách vỏ và cho trứng vào bát.
Bước 2: Cho một chút muối và hành tươi thái nhỏ vào bát trứng. Dùng đủa quấy mạnh cho đến khi đều.
Bước 3: Cho một thìa dầu ăn vào chảo, đun nống đều rồi đổ trứng vào. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
Bước 4: Lật mặt trên của miếng trứng úp xuống dưới. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
Bước 5: Lấy trứng ra đĩa.
 Thuật toán là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện theo một trình tự xác định để thu được kết quả cần tìm từ những điều kiện cho trước. 
Tổng kết. 
- Câu 1: Quan sát 2 Mô tả dưới đây cho biết đâu là thuật toán để giải quyết bài toán: “Giải phương trình bậc nhất dạng tổng quát : bx + c =0”? Vì sao? 
Mô tả 1:
 Bước 1: Nếu b=0, chuyển tới bước 3.
 Bước 2: Nếu c ≠ 0, thông báo phương trình đã cho vô nghiệm. Ngược lại (c=0),thông báo phương trình có vô số nghiệm.
 Bước 3: Tính nghiệm của phương trình x= -c/b và chuyển đến bước 4.
 Bước 4: Kết thúc.
Mô tả 2: 
 Bước 1: Nếu b=0, chuyển tới bước 3.
 Bước 2: Tính nghiệm của phương trình x= -c/b và chuyển đến bước 4.
 Bước 3: Nếu c ≠ 0, thông báo phương trình đã cho vô nghiệm. Ngược lại (c=0),thông báo phương trình có vô số nghiệm.
 Bước 4: Kết thúc.
 Câu 2: Hãy mô tả thuật toán cho bài toán sau:
 Nhập vào 3 số nguyên bất kì, xác định 3 số đó có phải là 3 cạnh của một tam giác hay không?
 Mong muốn Hs trả lời:
 Bước 1: Nhập 3 số nguyên bất kỳ
 Bước 2: Kiểm tra điều kiện: 3 số nguyên dương và tổng 2 số bất kỳ lớn hơn số còn lại. Nếu sai, chuyển đến bước 4.
 Bước 3: Thông báo
 Bước 4: Kết thúc
Hướng dẫn học tập.
Đối với bài học ở tiết này:
- Học thuộc các khái niệm thuật toán và mô tả thuật toán.
 - Làm các bài tập liên quan (trang 45 trong SGK).
Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
- Viết thuật toán để tính tổng của 10 số tự nhiên đầu tiên:
 SUM = 1+2+.....+10.
- Xem trước mục 4 để chuẩn bị bài cho tiết hôm sau
V. PHỤ LỤC.
----------˜˜&™™----------