Bài giảng Môn Tin học lớp 10 - Tuần 9 - Tiết 18 - Giải bài toán trên máy tính

Tuần 9	 Ngày soạn: 9/10/2014
Tiết PPCT: 18	 Ngày dạy: 13/10/2014.
GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Biết các bước cơ bản khi tiến hành giải toán trên máy tính: xác định bài toán, xây dựng và lựa chọn thuật toán, lựa chọn cấu trúc dữ liệu, viết chương trình, hiểu chỉnh, đưa ra kết quả và hướng dẫn sử dụng.
2. Kỹ năng: 
- Nắm được các bước để giải một bài tốn trên máy tính.
3. Tư duy thái độ:
 - Nghiêm túc, tích cực xây dựng bài. 
 - Phát triển năng lực tư duy suy luận, tính chính xác, cẩn thận cho HS.
II. Chuẩn bị của thầy và trò: 
1.Giáo viên: Sách giáo khoa, hệ thống câu hỏi gợi mở.
2. Học sinh: đọc trước bài 6.
III. Phương pháp: Vấn đáp gởi mở là chủ yếu, kết hợp với tạo tình huống có vấn đề nhằm giúp học sinh tham gia tích cực vào giờ học.
IV. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ
- Xác định Input và Output của bài tốn tìm UCLN(M,N).
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trị
Ghi bảng- Trình chiếu
GV: Trong tốn học trước khi giải một bài tốn việc đầu tiên chúng ta cần phải làm là gì?
HS trả lời: Xác định bài tốn
Xác định những gì?
HS trả lời: Xác định giả thiết và kết luận cần tìm.
GV: Đưa ra ví dụ xác định bài tốn Input và Output của bài tốn ax2 + bx + c = 0 với a0.
HS làm bài
Input: a, b, c với a0.
Output: kết luận nghiệm của pt.
Sau khi đã xác định được giả thiết và kết luận thì cơng việc tiếp theo là gì?
HS trả lời: Tìm cách giải của bài tốn.
Nĩ tương đương với bước Lựa chọn hoặc thiết kế thuật tốn để giải một bài tốn trên máy tính.
GV: Sau khi đã xác định được giả thiết và kết luận thì cơng việc tiếp theo là gì?
HS trả lời: Tìm cách giải của bài tốn.
GV: Theo em thuật toán của bài toán này có giải được bài toán khác không?
HS: Không giải được.
GV: Như vậy, mỗi thuật toán chỉ giải được một bài toán, nhưng cũng có thể nhiều thuật toán cùng giải một bài toán. Vì vậy chọn thuật toán tối ưu nhất.
GV: Vậy có những tiêu chí nào để ta biết thuật toán đó là tối ưu?
HS: Dễ hiểu, trình bày dễ nhìn, thời gian chạy nhanh, tốn ít bộ nhớ….
GV: Giới thiệu thuật toán liệt kê bài tìm UCLN (M,N)
HS: Chú ý và ghi nhận.	
Chúng ta đã được học những cách diễn tả thuật tốn nào?
HS trả lời: liệt kê và sơ đồ khối
Gọi hai HS lên bảng trình bày
GV nhận xét.
Sau khi đã cĩ thuật tốn bước tiếp theo để giải một bài tốn trên máy tính là viết chương trình.
GV: có mấy loại ngôn ngữ lập trình? Đó là những ngôn ngữ nào?
HS: Có 3 loại: ngôn ngữ máy, ngôn ngữ hợp ngữ, ngôn ngữ bậc cao.
GV: Kết luận lại
HS: Lắng nghe và ghi nhận.
GV: Chương trình được viết không phải lúc nào củng đảm bảo là hoàn toàn đúng đắn, do ta cần phải thử. Vậy ta làm bằng cách nào?
HS: Sau khi viết chương trình xong cần phải thử chương trình bằng 1 số Input đặc trưng. Trong quá trình thử nếu phát hiện thấy sai sót thì phải sửa lại chuong trình à gọi là hiệu chỉnh.
GV: Sau khi công việc đã hoàn thiện thì ta tiến hành viết tài liệu.
HS: Lắng nghe và ghi nhận
1. Xác định bài tốn
Là việc đi xác định Input và Output.
Input: đầu vào
Output: đầu ra
Ví dụ: Xác định Input và Output của bài tốn: ax2 + bx + c = 0 với a0.
2. Giải bài tốn trên máy tính
a. Lựa chọn thuật tốn
Là bước quan trọng nhất để giải một bài tốn trên máy tính
Một bài tốn cĩ thể được giải bằng nhiều thuật tốn khác nhau nhưng một thuật tốn chỉ giải một bài tốn nào đĩ.
b. Diễn tả thuật tốn
 Cĩ hai cách diễn tả thuật tốn
Liệt kê và sơ đồ khối
VD: Diễn tả thuật tốn giải phương trình: ax2 + bx + c = 0 với a0.
bằng hai cách
3. Viết chương trình
Là việc lựa chọn ngơn ngữ và sử dụng ngơn ngữ để lập trình
- Khi chọn ngơn ngữ lập trình nào thì phải tuân theo các quy định ngữ pháp của ngơn ngữ đĩ.
- Chương trình dịch chỉ cĩ thể phát hiện và báo lỗi về mặt ngữ pháp chứ khơng thể phát hiện được cái sai của thuật tốn.
4. Hiệu chỉnh
- Đĩ chính là quá trình kiểm thử chương trình đã viết, sửa sai về mặt ngữ pháp, thuật tốn.
5. Viết tài liệu
Mơ tả chi tiết về bài tốn, thuật tốn, chương trình, kết quả thử nghiệm và hướng dẫn sử dụng. Từ tài liệu này, người sử dụng đề xuất phương án để hồn thiện thêm.
4. Củng cố :
 - Nắm được các bước cần phải thực hiện khi giải một bài tốn trên máy tính.
5. Dặn dị: - Đọc trước bài 7 và 8.
6. Rút kinh nghiệm