Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 49: Thấu kính phân kì

Ngày dạy : 23 /02/2009
94 : T	 95 : T 96 : T
 Tuần 25 HKI (05HKII) Tiết 49
THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I/ Mục tiêu :
- Nhận dạng được Thấu kính phân kì.
- Vẽ được đường truyền của hai tia sáng đặc biệt ( tia tới quang tâm và tia tới song song với trục chính ) qua TKPK.
- Vận dụng được kiến thức đã học để giải bài tập đơn giản về TKPK và giải thích một vài hiện tượng thường gặp trong thực tế.
II/ Phương pháp dạy : Thảo luận nhóm, Tổ chức TN, vấn đáp, gợi mở.
III/ Chuẩn bị : 
 1/ Đối với GV :
+ Hình 44.1; 44.2; 44.3; 44.4, 44.5, SGK/trang 119, 120, 121.
 2/ Đối với HS :
+ 1 TKPK có tiêu cự khoảng 12 cm 
+ 1 giá quang học .
+ 1 màn hứng.
+ 1 nguồn sáng phát ra chùm song song.
IV/ Lên lớp :
 1. Ổn định lớp : Kiểm diện sĩ số lớp (1/ )
93 : 94 : 	95 : 	96 :
 2. KTBC : ( 5 phút )
 O Trình bày đặc điểm tạo ảnh của TKHT ? ?
 O Trình bày cách dựng ảnh của một vật qua TKHT ?
 O Bài tập áp dụng :
 F O F/ B
 A
Ä Mục ghi nhớ SGK trang 118
Ä 
 A/
 B/ F O F/ B
 A
 3. Bài mới :
Hoạt động Thầy và Trò
Nội dung
& Hoạt động 1 : Ôn lại kiến thức liên quan bài mới
 O Nêu đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi TKHT ?
 O Làm sao để nhận biết được TKHT ?
 Ù GV đưa ra các loại TK cho HS xác định dâu là TKHT.
 O Vậy các TK còn lại là TK loại gì ? Có đặc điểm ntn ?
& Hoạt động 2 : Tím hiểu đặc điểm của TKPK.
 Ù HS đọc C1 - Thảo luận nhóm.
 O C1 ?/119
 Ù HS tìm hiểu cách nhận biết qua TK.
 Ù HS đọc C2 – Trả lời.
 O C2? / 119 
 Ù GV treo H44.2/119 – HS quan sát.
 Ù HS đọc thông tin ở SGK/119
 Ù GV giới thiệu dụng cụ TN và các nhóm nhận dụng cụ TN.
 Ù GV giới thiệu cách tiến hành TN – HS tiến hành TN – GV theo dõi uốn nắn.
 O C3 ?
 Ù GV giới thiệu các loại TKPK và kí hiệu của TKPK.
 & Hoạt động 3 : Tìm hiểu các khái niệm Trục chính, quang tâm, tiêu điểm và tiêu cự của TKPK.
 Ù HS đọc C4 ?/120 – Lên xác định trên hình.
 Ù Y/c HS dùng thước thẳng để kiểm tra.
 Ù HS đọc phần thông tin ở SGK/120.
 Ù GV thông báo khái niệm trục chính.
 Ù HS đọc phần thông tin k/n quang tâm.
 Ù GV thông báo khái niệm quang tâm
 Ù GV thông báo cách vẽ.
 Ù HS đọc C5 – Quan sát hình 44.1/120.
 Ù HS làm việc cá nhân C5.
 O C5 ? ( nằm trên trục chính )
 Ù GV treo hình 44.3 – HS lên xác định.
 Ù HS tiếp tục làm C6.
 Ù HS đọc phần thông tin ở SGK trang 120
 Ù GV giới thiệu khái niệm tiêu điểm.
 Ù GV thông báo cách vẽ.
 Ù HS đọc phần thông tin mục 4 ở SGK/120.
 Ù GV giới thiệu cách vẽ.
 Ù GV thống nhất lại đặc điểm tạo ảnh của một vật qua TKPK.
Tiết 49 : THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I/ Đặc điểm của TKPK :
 1/ Quan sát và tìm cách nhận biết : 
 C1 : + Dùng tay nhận biết đồ dày phần giữa, phần rìa.
 + Xem độ lớn chữ qua TK
 C2 : TKPK có độ dày phần rìa lớn hơn phần giữa.
 2/ Thí nghiệm :
SGK TRANG 119
 C3 : Chùm tia tới // cho chùm tia ló là chùm phân kì
 Kí hiệu :
II/ Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK :
 1/ Trục chính : 
SGK TRANG 120
 2/ Quang tâm : Trên TKPK có 1 đường điểm mà mọi tia sáng đi qua điểm này đều truyền thẳng, điểm đó gọi là quang tâm O.
 3/ Tiêu điểm : Một chùm tia tới song song với trục chính của TKPK cho các tia ló kéo nhau cắt tại tiêu điểm F
()
 F O F/
 -Mỗi TKPK có hai tiêu điểmF và F/ nằm về hai phía và cách đều tâm O.
 4/ Tiêu cự : K/c OF = OF/ = f đgl tiêu cự của TK.
 Nếu chùm tia ló hướng vào TK qua F/ thì tia ló // trục chính.
()
 F O F/
 4/ Củng cố : ( 5ph )
 O Trình bày 2 tia sáng đặc biệt đi qua TKHT ? 
 O Bài tập C7 ? / 121
 O Hãy vẽ ảnh S/ của S :
 a) S
 F O F/
 b)
 S
 F O F/
 Ä 
 Ä 
 5/ Dặn dò :( 1ph )
+ Học kĩ bài.
+ Làm bài / SBT 
+ CB : “ Aûnh của một vật tạo bởi Thấu kinh phân kì “
V/ RÚT KINH NGHIỆM :
Ưu Điểm
Tồn tại
Chuẩn bị :
Nội dung :
Phương pháp :