Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo)

TUẦN 23	Ngày soạn:24/02/2011
Tiết 89	Ngày dạy:09/ 02/2011
 THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU ( TT )
 A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Biết mở rộng câu bằng cách thêm vào câu thành phần trạng ngữ phù hợp.
 - Biết biến đối câu bằng cách tách thành phần trạng ngữ trong câu thành câu riêng.
B.TRỌNG TÂM ,KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức:
 - Công dụng của trạng ngữ. 
 - Cách tách trạng ngữ thành câu riêng.
 2.Kĩ năng
 - Phân tích tác dụng của thành phân trạng ngữ của câu.
 - Tách trạng ngữ thành câu riêng.
 3. Thái độ: 
 C.PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, nêu vấn đề ,thuyết trình	
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1. ỔN0định 
2. Kiểm tra 
 Em hãy nêu đặc điểm của trạng ngư õ? Cho vd minh hoạ 
3. Bài mới :
Giới thiệu bài :Tiết trước ,chúng ta đã tìm hiểu được đặc điểm của trạng ngữ . Vậy tiết học này , chúng ta tiếp tục tìm hiểu xem trạng ngữ có những công dụng nào ? Tách trạng thành câu riêng ra sao ? 
HS đọc vd sgk 
? Xác định và gọi tên trạng ngữ trong 2 vd a,b 
Thường thường , vào khoảng đó ( Thời gian)
 Sáng dậy ( thời gian ) 
Trên giàn thiên lí ( chỉ địa điểm ) 
Chỉ đô tám chín giờ ( Chỉ thời gian )
Trên nền trời trong xanh (địa điểm )
Về mùa đông ( thời gian )
? Có nên lược bỏ trạng ngữ trong câu trên không ? Vì sao? 
Không nên lược bỏ vì
Các trạng ngữ 1,2,4,6, bổ sung ý nghĩa về thời gian giúp cho nội dung miêu tả của câu chính xác hơn 
các trạng ngữ 1,2,3,4,5,có tác dụng tạo liên kết câu 
? Trong văn bản nghị luận , trạng ngữ có vai trò gì đối với việc thể hiện trình tự lập luận ?
Giúp cho việc sắp xếp các luận cứ trong văn bản nghị luận theo những trình tự nhất định về thời gian , không gian hoặc các quan hệ nguyên nhân kết quả 
? Tóm lại trạng ngữ có những công dụng gì ?
HS đọc ví dụ trong phần II, mục 1 
? Hãy so sánh 2 câu trong đoạn văn ?
Câu 1 có trạng ngữ là : để tự hào với tiếng nói của mình 
Giống nhau : về ý nghĩa cả 2 đều có quan hệ như nhau với chủ ngữ và vị ngữ ( có thể gộp 2 câu đã cho thành 1 câu duy nhất có 2 trạng ngữ : Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình ( trạng ngữ 1) và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó ( trạng ngữ 2)
Khác nhau : trạng ngữ ( để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó ) được tách ra thành câu riêng 
? Hãy cho biết tác dụng của của việc tách trạng ngữ trên thành câu riêng ?
Nhấn mạnh ý của trạng ngữ đứng sau , tạo nhịp điệu câu văn , có giá trị tu từ 
Hs đọc ghi nhớ sgk
I/ Tìm hiểu chung 
1/. Công dụng của trạng ngữ 
a/Ví dụ : SGK- t.45 ,46
a.-Thường thường , vào khoảng đó 
 -> Chỉ thời gian .
- Sáng dậy 
-> Chỉ thời gian 
- Trên giàn thiên lí 
-> chỉ địa điểm 
- Chỉ đô tám chín giờ 
-> Chỉ thời gian 
- Trên nền trời trong xanh 
-> Chỉ địa điểm 
b. Về mùa đông 
-> Chỉ thời gian 
=> Các trạng ngữ có tác dụng tạo liên kết câu .
b /Ghi nhớ : SGK- 46
2/.Tách trạng ngữ thành câu riêng 
a/. Ví dụ: SGK – t.46
=> Nhấn mạnh ý của trạng ngữ đứng sau , tạo nhịp điệu câu văn , có giá trị tu từ 
b/Ghi nhớ : SGK t. 47
II. Luyện tập 
Bài 1: Nêu công dụng của trạng ngữ trong đoạn trích .
a. ở loại bài thứ nhất ; ở loại bài thứ 2 
b. đã bao lần ; Lần đầu tin chập chững bước đi ; lần đầu tiên tập bơi ; lần đầu tiên chơi bóng bàn ; lúc còn học phổ thông 
=> Trong 2 đoạn trích trên , trạng ngữ vừa có tác dụng bổ sung những thông tin tình huống , vừa có tác dụng liên kết luận cứ trong mạch lập luận của bài văn , giúp cho bài văn trở nên rõ ràng dễ hiểu 
Bài 2 : Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành 
- Năm 72 – trạng ngữ chỉ thời gian có tác dụng nhấn mạnh đến thời điểm hi sinh của nhân vật được nói đến trong câu đứng trước 
- Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẵng lên những chữ đờn li biệt , bồn chồn – Có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nòng cốt câu ( Bốn người lính đều cúi đầu , tóc xoả gối ) Nếu không tách trạng ngữ ra thành câu riêng , thông tin ở nồng cốt có thể bị thông tin ở trạng ngữ lấn át ( bởi ở vị trí cuối câu , trạng ngữ có ưu thế được nhấn mạnh về thông tin ). Sau nữa việc tách cạu như vậy còn có tác dụng nhấn mạnh sự tương đồng của thông tin mà trạng ngữ biểu thị , so với thông tin ở nòng cốt câu 
Bài 3 : Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của tiếng Việt . Chỉ ra các trạng ngữ và giải thích lí do thêm trạng ngữ 
HS tự viết GV hướng dẫn , sữa chữa
III. Hướng dẫn tự học
 Xác định các câu có thành phần trạng ngữ ( hoặc câu được tách ra từ thành phần tạng ngữ) trong một đoạn văn đã học và nhận xét về tác dụng của các thành phần trạng ngữ ( hoặc câu được tách ra tử thành phần trạng ngữ) đó.
 E /.RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..