Giáo án Lịch sử 7 - Võ Thị Hoa - Bài 10: Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước

Tuaàn: 7	Ngaøy soaïn: 25/ 09/ 2014
Tieát: 13	Ngaøy daïy: 29/ 09/ 2014
Chương II. NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ ( Thế kỷ XI - XII )
Bài 10 : NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
	1. Kiến thức: Giúp học sinh:
	- Nắm vững các sự kiện về việc thành lập nhà Lý cùng việc dời đô về Thăng Long.
	- Việc tổ chức lại bộ máy nhà nước, xây dựng luật pháp và quân đội, những chính sách đối nội, đối ngoại của nhà Lý.
 	2.Tư tưởng:
	- Lòng tự hào là con dân nước Đại Việt.
	- Ý thức chấp hành pháp luật và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc.
 	3.Kỹ năng:
	- Rèn luyện cho HS kỹ năng lập bảng, biểu thống kê, hệ thống các sự kiện trong khi học bài.
II. CHUẨN BỊ
	1. Giáo viên:
	- Giáo án, Bản đồ nước Việt Nam.
	- Sưu tầm một số tranh ảnh bổ sung cho bài học.
	2. Học sinh: 
	- Học bài cũ theo hướng dẫn và vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền nhà Lý.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
 	1. Kiểm tra bài cũ:
	- Em hãy chọn câu đúng sau đây:
	Thời Tiền Lê, các nhà sư được trọng dụng vì:
 a. Đạo phật được truyền bá rộng rãi hơn trước.
 b. Phần lớn người có học là các nhà sư.
 c. Giáo dục chưa phát triển.
 d. Các câu a,b,c đúng.
- Em hãy cho biết công lao của Ngô Quyền, Đinh Bộ Lĩnh, Lê Quyền ?
2. Giới thiệu bài: Như chúng ta đã biết, năm 979 Lê Hoàn lên ngôi vua lập ra nhà Tiền Lê. Trải qua quá trình xây dựng, nhà tiền Lê đã có những đóng góp đáng kể cho sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Nhưng sau khi Lê Hoàn qua đời, nội bộ triều đình đã có những thay đổi gì, nhà Lý được thành lập trong hoàn cảnh nào? → bài hôm nay.
3.Bài mới:
Hoạt động 1. Tìm hiểu về sự thành lập nhà Lý
GV tóm tắt: năm 1005 Lê Hoàn mất ® năm 1009 Lê Long Đĩnh làm vua ® Lê Long Đĩnh gàn rở, dâm đãng, tàn bạo ® Lê Ngọa Triều.
? Đứng trước tình hình đó các nhà sư đã làm gì ?
? Em biết gì về Lý Công Uẩn ?
? Sau khi lên làm vua Lí Công Uẩn đã làm gì ?
GV: Sử dụng lược đồ Viêt Nam chỉ vị trí Thăng Long.
HS: Tìm hiểu vị trí, địa thế thuận lợi cho việc dời đô về Thăng Long. 
? Tại sao nhà Lý lại dời đô về Thăng Long? 
HS: Vì kinh đô Hoa Lư xa và hẻo lánh, Đại La có nhiều ưu điển hơn: Vị trí địa thế thuận lợi, là trung tâm của đất nước.
HS: Đọc đoạn in nhỏ sgk
HS làm việc nhóm:(3 phút) Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước ở trung ương và địa phương thời Lý
? Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng cho những người thân cận ?
GV phân tích: chế độ cha truyền con nối – khi một hoàng tử được chọn vua bắt người đó phải ra ngoài thành tìm hiểu đời sống nhân dân.
? Nhận xét về việc làm đó ?
 HS: Chính quyền nhà Lý xây dựng là chính quyền quân chủ, nhưng khoảng cách giữa chính quyền và nông dân, giữa vua với dân chưa xa lắm. Luôn quan tâm đến đời sống nhân dân và luôn coi dân là gốc rễ bền lâu của chính quyền.
? Tổ chức hành chính có gì khác thời Đinh tiền Lê ?
1. Sự thành lập nhà Lý
a. Nhà Lý thành lập:
- Năm 1009 triều đình tôn Lý Công Uẩn lên làm vua ( Lý Thái Tổ) nhà Lý thành lập. 
- Năm 1010 đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại La (Thăng Long).
 - Năm 1054 đổi tên nước là Đại Việt.
b. Bộ máy chính quyền:
- Chính quyền trung ương
Vua
Các quan văn
Các quan võ
 Đại thần
- Các đơn vị hành chính	
24 Lộ
Phủ
Huyện
Hương và xã
Hương và xã
Hoạt động 2. Tìm hiểu về luật pháp và quân đội nhà Lý.
? Vì sao muốn giữ an ninh trong xã hội cần phải có luật pháp ?
HS: Vì nếu không có luật pháp thì xã hội không ổn định, không công bằng. 
GV: nêu một số nét về nội dung của bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta.
? Cách tổ chức quân đội nhà Lý giống và khác như thế nào so với thời Tiền Lê ?
? Nhận xét về cách tổ chức quân đội nhà Lý ? 
HS: Quân đội thời Lý được tổ chức chu đáo, quy củ, hùng mạnh
? Em có nhận xét gì về chủ trương của nhà Lý đối với các tù trưởng miền núi và các nước láng giềng ?
HS: Để củng cố đoàn kết giữa các dân tộc. Vì đây là cội nguồn sức mạnh trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và củng cố nền thống nhất quốc gia.
? Về đối ngoại nhà Lý thi hành chính sách gì ?
2. Luật pháp và quân đội
a. Luật pháp:
 - Năm 1042 ban hành bộ Hình thư, bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta. 
 - Nội dung:
 + Bảo vệ vua, cung điện, của công và tài sản nhân dân
 + Cấm mổ trâu bò
 + Người phạm tội bị xử nghiêm
b. Quân đội: 
 - Gồm 2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phương.
 - Thi hành chính sách “Ngụ binh ư nông” 
 - Có quân bộ, thuỷ: kỷ luật nghiêm minh, huấn luyện chu đáo.
c. Chính sách đối nội và đối ngoại:
- Gả công chúa, ban chức tước cho các tù trưởng miền núi.
 - Giữ mối quan hệ bình thường với nhà Tống và Chăm Pa.
4. Củng cố:
	* Trả lời các câu hỏi ngắn:
	1. Nhà Lý do ai thành lập ? vào thời gian nào ?
	2. Tại sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô về Đại La, đổi tên thành Thăng Long ?
	3. Tại sao nhà Lý lại giao những người thân cận những chức vụ quan trọng.
	4. Quân đội nhà Lý có điểm giống và khác nhau như thế nào thời Tiền Lê ?
	* Hãy chọn những thông tin 1,2,3,4,5 dưới đây điền vào chổ trống cho phù hợp với tổ chức quân đội thời Lý :
1. Bảo vệ vua và kinh thành .
	2. Canh phòng ở các lộ phủ 
 3. Hằng năm thay phiên nhau về quê sản xuất, luyện tập . Khi có chiến tranh, sẻ tham gia chiến đấu .
 4. Tuyển chọn những thanh niên khoẻ mạnh trong cả nước 
 5. Tuyển chọn những thanh niên trai tráng ở nông thôn → Quân đội thời Lý gồm hai bộ phận :
	- Cấm quân:...............................................................................................................................
	- Quân địa phương.....................................................................................................................
5. Hướng dẫn học tập ở nhà: 
- Học bài kết hợp vở ghi và sgk.
- Chuẩn bị bài 11 phần I. Đọc SGK và trả lời các câu hỏi:
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì ?
2. Trước âm mưu xâm lược của Đại Việt nhà Lý chuẩn bị đối phó như thế nào ?
3. Việc chủ động tấn công để tự vệ của nhà Lý trên đất Tống có ý nghĩa như thế nào ?
IV. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………..